Ежелгі грек тілінен сөзбе-сөз аударылған «горизонт» сөзі «шектеу» дегенді білдіреді. Күнделікті өмірде бұл сөзді қисық сызық деп атайды, оның бойымен жер немесе су бетімен байланысқан аспан көрінеді.
Нұсқаулық
1-қадам
Горизонт айқын шекара деп аталады, оның бойында аспан мен жер беттерінің үлкен қашықтықта байқалатын айқын бөлінуі байқалады. Көрінетін және шын көкжиек ұғымдарын ажыратыңыз.
2-қадам
Көрінетін горизонт - бұл аспан жермен шектесетін сызық және осы сызықтан жоғары аспан кеңістігі және бақылаушының көзқарасындағы жер үсті кеңістігі.
3-қадам
Шынайы (немесе математикалық) горизонт - бұл бақылау орталығындағы асық сызығына перпендикуляр жазықтықтағы аспан сферасының ойша шеңбері. Күңгірт сызық аспан сферасының орталығы мен Жердің бетінде орналасқан бақылау нүктесі арқылы өтеді. Бұл жағдайда бірінші нүкте зенит, ал екінші (бақылаушы тұрған жер) надир деп аталады.
4-қадам
Нағыз көкжиектің сызығы қиялдағы аспан сферасын екі бөлікке бөледі: көрінетін жарты шар, оның шыңы зенитте, ал көрінбейтін жарты шар, оның шыңы надир. Нағыз көкжиек астрономиялық деп те аталады.
5-қадам
Әдетте, көрінетін көкжиек шынайы горизонттың астында орналасады, өйткені бұл бақылау алаңының биіктігіне байланысты. Сонымен қатар, көрінетін көкжиектің ауқымы да атмосфераның күйіне байланысты.
6-қадам
Көрінетін көкжиектің тұжырымдамасы навигацияның маңызды термині болып табылады. Кемелердегі горизонтқа қатысты айқын диапазон бақылаушының позициясына байланысты анықталады, яғни. палубада тұру, штурвалда отыру, т.б.
7-қадам
Шын көкжиек ұғымы географияда да, навигацияда да негізгі қозғалыс бағыттарын анықтау үшін қолданылады: солтүстік, оңтүстік, батыс, шығыс. Нағыз көкжиектің бұл нүктелерін негізгі нүктелер, ал аралық бағыттарды, солтүстік-шығысты, оңтүстік-батысты және т.б., ширек нүктелер деп атайды. Горизонттың негізгі бағыттарын анықтау үшін штурмандар адастырмас бағдар - аспаннан табу оңай болатын Үлкен жұлдыз шоқжұлдызының бөлігі болып табылатын Поляр Жұлдызының позициясын қолданады.
