Гитлерге қарсы коалицияны құру - бұл бүкіл адамзат үшін өлім қаупі жағдайында әртүрлі саяси жүйелері мен экономикалық мүдделері бар мемлекеттер бірлігінің тарихында бұрын-соңды болмаған мысал. Бірнеше жыл ғана өмір сүрген ол фашизмді жеңуде ерекше рөл атқарды.
Гитлерге қарсы коалиция Екінші дүниежүзілік соғыстың басынан бастап құрыла бастады, т.а. 1939 жылдың қыркүйегінен бастап. Содан кейін оған Германияның агрессиясына ұшыраған Польшамен өзара көмек шарттарымен байланысты екі мемлекет қана кірді: Ұлыбритания және Франция. Ол Батыс одақтастарының коалициясы деп аталды. Бірақ кейін бұл тар ұйымда фашистік Германияға қарсы тұрудың нақты мүмкіндігі болмады. Мұны көп ұзамай Германияның Францияның жаулап алуы дәлелдеді.
Кең коалиция құру
Олар кең антигитлерлік коалиция туралы Германия КСРО-ға шабуыл жасағаннан кейін ғана айта бастады. Содан кейін, фашистік басқыншылық басталғаннан кейін, АҚШ пен Ұлыбритания КСРО-ға әскери қолдау көрсететіндігін мәлімдеді. Оның үстіне, ол кезде АҚШ әлі де фашистік Германиямен соғыс жағдайында болған жоқ.
1941 жылдың тамыз-қыркүйек айларында үш мемлекеттің сыртқы істер министрлері деңгейінде бірнеше үшжақты және екіжақты кездесулер өтеді, олардың барысында жаулармен күресте өзара көмек туралы барлық қажетті ресми құжаттарға қол қойылады.
Гитлерге қарсы коалицияның дамуындағы жаңа кезең 1842 жылы қаңтарда Вашингтон конференциясының жиырма алтысынан басталды. Одан кейін коалиция 26 штатты құра бастады. Оған Қытай, Үндістан, Австралия, Каннада сияқты ірі елдер, Латын Америкасы мен Азияның бірқатар штаттары және жер аударылған елдердің үкіметтері қосылды.
Дәл сол кезде Америка президенті Рузвельттің ұсынысы бойынша антигитлерлік коалиция өзінің «біріккен ұлттар» деген жаңа синониміне ие болды.
Гитлерге қарсы коалицияны одан әрі кеңейту
Коалицияның құрамына кірген әр түрлі елдердің фашизммен күресіне қосқан үлесі шамалы болды. Кейбір мемлекеттер ұрыс қимылдарына тікелей қатысты, басқалары соғысқан одақтастарға қару-жарақпен, әскери өнеркәсіпке және азық-түлікке көмек көрсетті, ал басқалары моральдық жағынан қолдау көрсетті.
Антигитлерлік коалициядағы одақтастардың ең үлкен көмегі, әрине, КСРО-ға түсті, барлық антифашистік мемлекеттердің басшылары соғыстың нәтижелері өз майдандарында шешілетіндігін жақсы білді.
Фашистік басшылық антигитлерлік коалицияның бөлінуінен үлкен үміт күтті. Гитлер кешегі КСРО мен Батыс елдерінің жаулары ұзақ уақыт бойы бейбіт қатар өмір сүре алмайды деп сенді. Бірақ басқаша болып шықты. Соғыс аяқталардан сәл бұрын кешегі германдық одақтастар біріккен халықтарға қосылды: Италия, Болгария, Румыния, Венгрия және Финляндия.
Жалпы, 1945 жылы антигитлерлік коалицияда 58 мемлекет болған.
