Реферат - бұл көркем шығарманың немесе ғылыми жұмыстың қысқаша мазмұны. Бұл сатып алушының назарын аудару үшін немесе әлеуетті оқырмандарға осы немесе басқа жұмыс туындайтын проблемалар туралы түсінік беру үшін қажет. Аннотациялар мемлекеттік стандарттарға сәйкес жасалады. Онда библиографиялық сипаттамада жоқ мәліметтер жиі кездеседі. Бұл жағдайда реферат өте қысқа, көркем шығарма үшін бір абзацтан ғылыми жұмысқа арналған параққа дейін болуы керек.
Қажетті
- - жұмыс орны;
- - қағаз;
- - қалам;
- - мәтіндік редакторы бар компьютер.
Нұсқаулық
1-қадам
Жұмысты оқыңыз. Оның көркем әдебиетке немесе басқа әдебиетке жататынын анықтаңыз. Егер сіздің алдыңызда көркем шығарма болса, онда рефератта автор туралы қысқаша мәліметтер болуы керек. Оның қай дәуірде, қай елде, қай тілде және басқа қандай еңбектер жазғанын қысқаша жазыңыз.
2-қадам
Бұл шығарма қай жанрға жататынын жазыңыз. Оның негізгі проблемалық және тақырыбын анықтаңыз. Кітаптың қай оқырманға бағытталғанын да көрсетуге болады. Бұл әсіресе балалар кітаптары мен арнайы әдебиеттер үшін өте маңызды.
3-қадам
Библиографиялық сипаттаманы тексеріңіз. Егер ол көркем шығарманың рефераты болса, оның мазмұнын қысқаша айтыңыз. Артықты алып тастау арқылы аннотация құрған ыңғайлы. Сонымен, алдымен кітап туралы мектеп эссесінде қалай жазсаңыз, сол сияқты жазыңыз.
4-қадам
Сипаттама қажеттіліктен үлкенірек болуы мүмкін. Реферат 500 таңбадан аспауы керек. Сондықтан одан барлық қажетсіздерді алып тастаңыз. Автордың, иллюстратордың, редактордың, баспаның немесе жұмыстың аты-жөні болмауы керек. Кейбір жағдайларда автордың аты-жөні қолайлы. Мысалы, егер кітап әр түрлі жазушылардың немесе ақындардың шығармаларынан құралған болса. Барлық басқа жағдайларда бұл библиографиялық сипаттамада көрсетілген. Бөлімдер мен тараулардың тақырыптарын алып тастаңыз. Мұны әлеуетті оқырман мазмұнынан табады.
5-қадам
Белгілі фактілерді алып тастаңыз. Аннотацияда «ұлы орыс ғалымы» немесе «әйгілі детективтік романның авторы» сияқты тіркестер болмауы керек. Үлкен тырнақшаларды алып тастаңыз. Мүмкін болса, дәйексөз келтіруден мүлдем аулақ болу керек.
6-қадам
Техникалық және ғылыми кітаптардың рефераттарында жоғары мамандандырылған лексикадан аулақ болыңыз. Шығармаға арналған проблемамен ешқашан кездеспеген оқырман да шығарманың не туралы екенін түсінуі керек. Бұл жұмыстың не туралы екенін қысқаша анықтаңыз. Кітапты қолдануға болатын ғылым немесе өндіріс саласы туралы жазыңыз.
7-қадам
Осы кітаптың басқа тақырыптағы айырмашылықтарын көрсетіңіз. Авторлық идеяның жаңалығы қандай? Белгілі бір сала үшін мәселелер қаншалықты маңызды болып табылады? Бұл авторда осы тақырыпта басқа да еңбектер болды ма?
8-қадам
Осы жұмыстың мақсатын көрсетіңіз. Ол аудитория туралы айтып беріңіз. Сондай-ақ әлеуетті оқырманның назарын шығарманың жанрына және басылым түріне аудару қажет. Соңғысы мемлекеттік стандартқа сәйкес анықталады. Егер жұмыс бұрын жарияланған болса, оның алдыңғы атауын, сондай-ақ түзетулер мен толықтырулардың болуын көрсетіңіз. Бұл сондай-ақ стереотиптік басылым болуы мүмкін.
9-қадам
Ғылыми жұмысқа аннотацияда сіз автор туралы ақпарат бере аласыз. Бірақ бұл автордың тиісті ғылыми дәрежесі болған жағдайда ғана жасалуы керек, егер ол осы салада танылған орган болса. Ғылыми-техникалық кітапқа, сондай-ақ көркем шығармаға аннотация қызыл сызықпен тұтас мәтінде басылады.
10-қадам
Реферат - кез-келген ғылыми жұмыстың міндетті компоненті, ол мектеп рефераты болсын, диссертация болсын. Рас, бұл жағдайда ол жарық көрген кітапқа аннотациядан біршама ерекшеленеді. Үлкен көлемге рұқсат етіледі - 1500 таңбаға дейін. Екі тіл болуы мүмкін - орыс және басқа еуропа тілдері. Көбінесе бұл ағылшын.
11-қадам
Мұндай аннотацияда ең алдымен жұмыстың мақсатын көрсету қажет. Мақсаттың анықтамасы көбінесе жұмыстың өзі өзгертілген немесе кеңейтілген атауы болып табылады. Сонымен бірге жоғары мамандандырылған сөздік аз болуы керек.
12-қадам
Зерттеу объектісі мен пәнін анықтаңыз. Бір объект әртүрлі ғылым өкілдері үшін зерттеу нысаны бола алады. Нысан - зерттеушіні қоршап тұрған нәрсе. Субъект ғалымның қай білім саласына объектіні қарайтынын анықтайды. Мысалы, объект қоршаған орта болуы мүмкін, бірақ терапевт, эколог немесе географ үшін ол зерттеудің басқа пәні болады.
13-қадам
Мұндай аннотация белгілі бір талаптарға сәйкес пішімделуі керек. Әдетте, ол библиографиялық көрсеткіштен кейін, жұмыстың соңғы екі бетінде орналастырылады. Онда сонымен қатар оқу орны немесе ғылыми ұйым, автордың аты-жөні, шығарманың қай жылы, қай жылы жазылғандығы көрсетілуі керек.
